"Υιοθετώντας μικρά οικογενειακά αγροκτήματα": καλλιέργεια των σταφυλιών
Θεσσαλονίκη, Ελλάδα – Οι ομάδες επιτραπέζιων σταφυλιών από το έργο «Υιοθετώντας μικρά οικογενειακά αγροκτήματα» το οποίο υλοποιείται από την Αμερικανική Γεωργική Σχολή (Α.Γ.Σ.) στο πλαίσιο του προγράμματος «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά», έχουν αναγνωριστεί από την Ε.Ε. για τα εξαιρετικά τους επιτεύγματα. Επιλέχθηκαν από την Smart Specialization Platform (Πλατφόρμα Έξυπνης Εξειδίκευσης) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως σημείο εφαρμογής για να δείξουν σε άλλα κράτη μέλη τον τρόπο καλλιέργειας των σταφυλιών με τη χρήση της έξυπνης τεχνολογίας και να δημιουργήσουν ένα πρωτόκολλο για την επόμενη δεκαετία.
Καλλιέργεια σταφυλιών: Η διαδικασία
Οι ομάδες δημιουργούν ένα ολοκληρωμένο σύστημα που θα παρακολουθεί με ακρίβεια την καλλιέργεια, τη συγκομιδή, την επεξεργασία και τη μεταφορά επιτραπέζιων σταφυλιών, έτσι ώστε οι αγρότες και οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου τροφίμων (σούπερ μάρκετ) στα οποία πουλάνε τα προϊόντα τους θα γνωρίζουν όσο το δυνατόν καλύτερα τον τρόπο καλλιέργειάς τους. «Χρησιμοποιούμε αισθητήρες για να παρακολουθούμε και να καταγράφουμε όλα τα μετρήσιμα στοιχεία στα αμπέλια κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Χρησιμοποιούμε μετεωρολογικούς σταθμούς για την πρόβλεψη των καιρικών συνθηκών, των παρασίτων, και των ασθενειών, την ανάλυση του εδάφους για να ελέγξουμε το εδαφικό υπόστρωμα και τα θρεπτικά συστατικά που απαιτούνται για την επόμενη περίοδο, φωτονικές τεχνολογίες για τον έλεγχο της χλωροφύλλης και των θρεπτικών ουσιών στα φύλλα και της υγείας και της γλυκύτητας των σταφυλιών χωρίς να καταστρέφονται οι ρώγες» δήλωσε ο Ηλίας Κάλφας, υπεύθυνος του έργου. «Τώρα προχωράμε σε ένα σύστημα παρακολούθησης της αποθήκευσης και μεταφοράς από τα χωράφια στον τελικό αγοραστή (αισθητήρες σε φορτηγά μεταφοράς, κεραίες χαμηλής ακτινοβολίας). Θέλουμε ο αγοραστής να είναι σε θέση να βλέπει ακριβώς πώς καλλιεργούνται τα σταφύλια και συγχρόνως να γνωρίζει το όνομα του αγρότη και να βλέπει το πρόσωπό του. Εάν οι αγοραστές σε εμπιστεύονται, θα προχωρήσουν σε εμπορικές συναλλαγές μαζί σου. Πιστεύω ότι σε δύο τρία χρόνια, όλες οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ θα ζητήσουν αυτό το επίπεδο ακρίβειας και ιχνηλασιμότητας».
Παραγωγή σταφυλιών: Συνεργασία των αγροτών
Το έργο ενθαρρύνει τους αγρότες να συνεργάζονται μεταξύ τους και έχει ήδη δημιουργήσει δύο επίσημα αναγνωρισμένες ομάδες αγροτών στα επιτραπέζια σταφύλια. «Οι ομάδες δημιουργούν μια κοινή επιχείρηση και συγχωνεύουν τις δραστηριότητές τους», δήλωσε ο Ηλίας. «Παράγουν και πωλούν τα προϊόντα από κοινού, εκδίδουν τιμολόγια, μοιράζονται τα κέρδη και τις ζημίες. Αυτό βοηθά στην αύξηση της ποιότητας του προϊόντος, γιατί, αν έχετε έναν κακό αγρότη, όλοι μοιράζονται τις ζημίες». Η συνεργασία βοηθά τις ομάδες να συμμετέχουν σε χρηματοδοτούμενα προγράμματα επενδύσεων αποκτώντας έτσι τις απαραίτητες εγκαταστάσεις αποθήκευσης και συσκευασίας και ενισχύοντας τις προσπάθειες προώθησης των προϊόντων τους. Επίσης, μοιράζονται το επενδυτικό κόστος και μπορούν να προσελκύσουν μεγαλύτερους πελάτες. «Αν δεν είσαι ομάδα, δεν έχεις δύναμη γιατί δεν θα είσαι σε θέση να παραδώσεις τις ποσότητες που χρειάζονται οι αγορές», δήλωσε ο Γιώργος Παπαδόπουλος, μέντορας του έργου που καλλιεργεί την ποικιλία άσπερμων σταφυλιών Crimson Seedless στο Κιλκίς. «Έχω μια σύμβαση με μια πολύ μεγάλη εταιρεία από το Ηνωμένο Βασίλειο που ονομάζεται Jupiter. Θέλουν ένα φορτηγό σταφυλιών την ημέρα, 25 τόνους. Για να παραδώσω αυτήν την ποσότητα, χρειάζομαι 4.000 στρέμματα (400 εκτάρια). Προτιμούμε να έχουμε νέους αγρότες σε αυτές τις ομάδες γιατί είναι ανοιχτοί στη μάθηση. Βλέπουν τα αποτελέσματα από το πρώτο έτος και είναι πρόθυμοι να εξελιχθούν μαζί μας».
Ο τομέας επιτραπέζιων σταφυλιών στην Ελλάδα
«Ο τομέας επιτραπέζιων σταφυλιών είναι ένας πολλά υποσχόμενος τομέας που είχε παραμεληθεί τις προηγούμενες δεκαετίες. Η οινοπαραγωγική βιομηχανία είναι περισσότερο ή λιγότερο καθετοποιημένη αγορά, αλλά τα επιτραπέζια σταφύλια προσφέρουν περισσότερα κέρδη και πιστεύουμε ότι ο τομέας θα αυξηθεί πολύ τα επόμενα χρόνια», δήλωσε ο Ηλίας. «Με μόνο 20 στρέμματα (2 εκτάρια) επιτραπέζιων σταφυλιών, μπορείς να κερδίσεις 30.000 ευρώ», δήλωσε ο Γιώργος. «Ποια άλλη γεωργική παραγωγή στην Ελλάδα μπορεί να σε προσφέρει ένα τέτοιο εισόδημα;»
Το έργο επιδιώκει επίσης να στηρίξει τις αγροτικές κοινότητες της Ελλάδας. «Με τη βοήθεια του έργου, πολλοί από τους αγρότες έχουν δημιουργήσει δεσμευτικές σχέσεις μεταξύ τους που θα διαρκέσουν για δεκαετίες», δήλωσε ο Ηλίας. «Η επιτυχία των ωφελουμένων θα έχει θετική επίδραση στους γύρω τους και ελπίζουμε ότι θα μοιραστούν τις γνώσεις τους με τις μελλοντικές γενιές». Για παράδειγμα, ο Γιώργος Παπαναστασίου είναι γεωπόνος που συνεργάζεται με την ΑΓΣ. Είναι επιστήμονας, αλλά και αγρότης. Ανεξάρτητα από τα πόσα πτυχία διαθέτει ο Γιώργος, θα είναι πάντοτε το αγόρι που γνώριζαν όλοι στο χωριό. Αυτό που μεγάλωσε ανάμεσά τους, που καλλιέργησε και καλλιεργεί με την οικογένειά του αμπέλια που πλέον όμως είναι πτυχιούχος γεωπόνος και μπορεί να προσφέρει πολλά στον τόπο του θέτοντας τις γνώσεις που πλέον έχει στην υπηρεσία της τοπικής κοινωνίας. Γι' αυτό προσπαθούμε να συνεργαστούμε με ανθρώπους από τις διάφορες περιοχές που επισκεπτόμαστε. Προσπαθούμε να αφήσουμε πίσω μας κάποιους από αυτούς τους ανθρώπους, να δημιουργήσουμε τοπικούς υποστηρικτές».
